Основные труды Й.Г.
Валлериуса
Wallerius J.G. Dissertatio physico medica, de historiae naturalis usu
medico. Upsaliae: Imprefia, 1740. 44 p. URL
Wallerius J.G. Decades binae thesium medicarum. Upsaliae: Imprefae, 1741.
38 p. URL
Wallerius J.G. Mineralogia, eller mineral-riket, indelt och beskrifvit.
Stockholm: Salvii, 1747. [36], [1] 479 s.; То же на нем. яз. Oder, Mineralreich, von ihm eingeteilt und
beschrieben. Berlin: Nicolai, 1750. [48], [1] 600, [32] S.; То же на фр. яз.
Paris: Durand, Pissot, 1753. [2], 569, [3] p.; То же на русск. яз. Валлерий И.Г. Минералогия
или описание всякаго рода руд и ископаемых из земли вещей, сочиненное Иоганном
Готшалком Валерием, Королевской Шведской академии в Упсале философии и медицины
доктором, а с немецкаго на российский язык переведенное действительным статским
советником, Берг коллегии президентом и Монетной канцелярии главным судьею
Иваном Шлаттером. СПб: тип. ИАН, 1763. [6], 699, [34] с.
Wallerius J.G. Hydrologia, eller wattu-riket, indelt och beskrifvit, jämte anledning til vattuprofvers anställande. Stockholm:
Salvii, 1748. 134 s.
Wallerio J.G. Dissertatio chemica, de origine et natura nitri. Upsaliae:
Regia acad. 1749. 22 p.
Wallerius J.G. Inträdees-tal om salternas ursprung och anledning,
at utleta orsaken til Kallbråckt jårn: Hållit i Kongl. vetenskaps
academien. Stockholm: Salvius, 1750. 16 s.
Wallerio J.G., Stenius J. Specimen academicum de principiis
vegetationis. Holmiae: Regia acad., 1751. 24 p. URL
Wallerio J.G. Dissertatio chemieo oeconomica de artificiosa
foecundatione immersiva seminum vegetabilium. Holmice: Salvii, 1752. 24 p.
Wallerio J.G. Observationes mineralogicae ad plagam occidentalem
sinus Bothnici factae. Holmiae: Salvii, 1752. V, 13, [2] p. URL
Wallerio J.G. Kort afhandling om qvartz. Stockholm, 1753. [VII], 16 s.
Wallerius J.G. Hydrologie oder Wasserreich: nebst einer Anleitung zur
Anstellung der Wasserproben: wie auch dessen Gedanken vom Dannemarks
Gesundbrunnen. Berlin: Nicolai, 1751. [30], 182, [48] S. URL; То же на фр. яз.
2 vols. Paris: Durand, Pissot,
1753. Vol. 1. [3], 284 p.; Vol. 2. 256, [4] p.
Wallerius J.G. [Ред., Предисл.] U. Hjärne. Actorum chemicorum
Holmiensium: hoc est, parasceve sive praeparatio ad tentamina in Regia laboratorio
Holmiensi peracta, ut et compendiosa manuductio ad elementa et principia
chemica rite investiganga: 2 T. Stockholm: Salvii, 1753 Т. 1.
XVIII, [2], 283, [7] s.; T. 2. XI, [1], 194, [10] s.
Wallerio J.G. Specimen Academicum, caussas sterilitatis agrorum
exponens. Upsaliae: Upsaliae univ., 1754. 26 p.
Wallerio J.G. Dissertatio historico metallurgica de Monte Argenteo occidentali,
vulgo dicto Westra Silfberget. Holmiae: Regia acad., 1755. [VII], 34 p.
Wallerio J.G. Disseratio historico metallica, de Cuprimontis Falunae
oeconomia prisca metallica. Upsaliae: Regia acad., 1757. [V], 57, [1] p.
Wallerius J.G. Dissertatio metallurgica latino-svecica de ustulatione
minera ferreae, om jerumalnus råstning. Upsaliae, 1757. [V], 48 p.
Wallerius J.G. Kort afhandling, om Malmgångars upsokande, med ampiss.
Upsala: Kongl. acad., 1757. 19, [2] s.
Wallerio J.G. Dissertatio physica, de geocosmo senescente. Upsaliae:
Regia acad., 1758. 18 p.
Wallerio J.G. Disseratio physica, de origine montium. Upsaliae: Regia
acad., 1758. 18 p.
Wallerius J.G. Kort afhandling, om malmförande bergs egenskaper.
Upsala: Kongl. acad., 1759. 19, [2] s.
Wallerius J.G. Kort afhandling, om malmgångars natur och
beskaffenhet. Upsala: Kongl. acad. 1759. [IV], 17, [2] s.
Wallerio J.G. Dissertatio academica, de argilla ad fertilitatem
contribuente. Upsaliae, 1760. 12 p.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, de lapide tonitruali. Upsaliae,
1760. 16 p.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, de montibus ignivomis. Upsaliae,
1760. 14 p.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, de origine geocosmi ab aqva.
Upsaliae, 1760. [2], 19, [1] p.
Wallerio J.G. Disseratio physica, de vestigiis diluvii universalis. Upsaliae,
1760. 16 p.
Wallerius J.G. Kort afhandling, om Limstens nytta vid Jemmalms
smältningar. Upsala, 1760. 13 s.
Wallerius J.G. Prober-Konsten. Upsala, 1760. [VI], 88 S.
Wallerio J.G. Specimen academicum, de diversitate montium extrinseca.
Upsaliae, 1760. [IV], 10 p.
Wallerius J.G. Agriculturae fundamenta chemica, åkerbrukets
chemiska grunder. Upsaliae, 1761. [8], [4], 322 p.; То же на англ.
The natural and chemical elements of agriculture. London, York: Bell,
Etherington, 1770. 198 p.; То
же на фр. яз. Valerius J.G. Principes raisonnes de l'agriculture; ou, l'agriculture
démontrée par les principes de la chimie économique,
d'après les observations de plusieurs savans. Paris: Polyglot, 1790.
VII, 192 p. URL То же на итал. яз. Elementi di agricoltura fisica e chimica.
Venezia: Foglierini, VII, 1791. 234 p. URL.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, de diluvio universali. Upsaliae,
1761. 19, [2] p.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, de mutatatacie telluris.
Strengnesiae: Collin, 1761. 10 p.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, de vegetation seminum
vegetabilium per mortem. Upsaliae, 1761. 8 p.
Wallerio J.G. Dissertatio physica, de incrementis Montium dubiis. Upsaliae,
1761. 12 p.
Wallerio J.G. Dissertationem gradualem, de tellure olim per ignem
non fluida. Upsaliae, 1761. 14 p.
Wallerius J.G. Kort afhandling, om metallernes calcinationer i eld.
Stockholm, 1761. [4], 19 s.
Wallerius J.G. Specimen academieum, an interitus mundi qusedam indicia
in globo terraqueo sint obvia. Holmice, 1761. 12 s.
Wallerio J.G. Dissertatio philologico-chemica, de Mose, mineralogo et
chemico summon. Upsaliae, 1762. 20 p. URL
Wallerius J.G. Dissertationem chemico physicam de pluvia sulphurea.
Upsaliae, 1762. 8 p.
Wallerio J.G. Dissertatio physica, de gigantum reliquiis. Upsaliae,
1763. 18 p.
Wallerio J.G. Dissertatio physico mineralogica, de vegetatione
mineralium. Upsaliae, 1763. 12 p.
Wallerio J.G. Dissertatio academica, arevi adumbrans Colles ad Uddewalliam
Conchaceos. Upsaliae, 1764. 20 p.
Wallerio J.G. Dissertatio de dibitiis in arena. Upsaliae, 1764. 16
p.
Wallerio J.G. Dissertatio gradualis, sistens indolem historise
naturalis in genere. Holmice, 1764.
Wallerio J.G. Disseratio historico-mineralogica de aurifodina ådelfors.
Upsaliae, 1764. 26 p.
Wallerio J.G. Kort afandling om de mineraliske kroppars
förvittring, i luften, med ampliiss. Upsala: 1766. 15 s.
Wallerius J.G. Elementa metallurgiae speciatim chemicae conscripta
atque observationibus, experimentis et figuris aeneis. Holmiae: R. acad. Upsaliae,
1768. 440 p. URL
Wallerio J.G. Lucubrationum academicarum specimen p:um de systematibus
mineralogicis et systemate mineralogico rite condendo. Holmiae, Impensis:
Salvii, 1768. [1], 158, [8] p.
Wallerio J.G. Systema mineralogicum, qvo corpora mineralia in
classes, ordines, genera et species, suis cum varietatibus divisa, describuntur,
atqve observationibus, experimentis et figuris aeneis illustrantur: 2 t.
Holmiae: Salvii, 1772-1775: T. 1. 1772. 432 p. URL; T. 2. 1775. 640 p. URL; 2-е изд. доп. и испр. Systema mineralogicum, qvo corpora
mineralia in classes, ordines, genera et species, suis cum varietatibus divisa
describuntur, atqve observationibus, experimentis et figuris aeneis
illustrantur: 2 t. Vindobonae: Krausiana, 1778: T. 1. [16], [1], 448, [38] p.;
T. 2. [12], [1], 640, [30] p. URL;
То же на нем. яз.
Mineralsystem, worin die Fossilien nach Klassen, Abtheilungen, Gattungen, Arten
und Spielarten angeordnet, beschreiben und durch Beobachtungen, Versuche und
Abbildungen erläutert werden: in einen Auszug gebracht und mit
äußern Beschreibungen und Zusäzen vermehrt / Hrs. N.G. Leske: 2
Bd. Berlin: Nicolai: Bd. 1. 1781. XVI, [5], 396 S.; Bd. 2. 1783. [XII], [9],
572, [14] S. URL
Wallerius J.G. Tankar om verldenes, i synnerhet jordenes danande och
ändring. Stockholm, 1776. [6], 184, [4] s.; То же на лат. яз. Meditationes
physicochemicae de origine mundi, imprimis geocosmi ejusdemque metamorphosi.
Stockholmiae, Upsaliae, 1779. 243 p.; То же на фр. яз. De l'origine du monde, et de la terre en
particulier; ouvrage dans lequel l'auteur de´veloppe ses principes de
chymie et de mineralogy. Varsovie; Paris: Bastien,
1780. [6], VII-C, 360 p.; То же на итал. яз. Della origine del mondo e della terra: Opera in cui
l'autore sviluppa i suoi principj di chimica, e di mineralogia: 2 vols. Napoli: Roland, 1783: Vol. 1. IX, [1], [68], 82, [2] p. URL; Vol. 2. VII, [1], 199 p.; То же на нем. яз.
Physisch-chemische Betrachtungen über den Ursprung der Welt, besonders der
Erdwelt und ihrer Veränderung: mit einem Kupfer. Erfurt, 1782. 398 S.
Wallerio J.G. D.D. Brevis introductio in historiam litterariam
mineralogicam atque methodum systemata mineralogica rite condenda, una cum
supplementis. Holmiae; Upsaliae; Aboae: Swederi, 1779. [1], 194, [4] p. URL,
URL
Wallerio J.G. Disputationes academicae: continens physico chemicas et
chemico pharmaceuticas. Holmiae, Lipsiae: Swederus, 1780. 422 p. URL
Wallerio J.G. Disputationum academicarum fasiculus primus continens
physico chemicas et chemico pharmaceuticas emendatas et correctas nec non
necessariis observationibus et annotationibus illustrates: 2 T. Holmiae;
Lipsiae: Swederi, 1780-1781: T. 1. 1780. [9], 367 p. URL; T. 2. Disputationum academicarum fasciculus secundus,
continens chemico mineralogicas et metallurgicas. 1781. [5], 367 p. URL
Литература о Й.Г.
Валлериусе
Ярилов А.А.
И.Г. Валлериус: (К 200-летней годовщине дня рождения. 1709) // Почвоведение.
1910. Т. 12. № 1. С. 27-35; № 2. С. 115-131.
Bergstrand C.E. Johan Gottschalk Wallerius som landtbrukskemist och
praktisk jordbrukare. Stockholm: Fahlcrantz & Co., 1885. 108 s. URL
Bocklund U. Wallerius Johan Gottschalk // Dictionary of scientific
biography. Vol. 14. New York: Charles Scribner’s sons, 1976. P.
144-145. URL
Johan Gottschalk Wallerius: Ett fosterländskt
Bildergalleri // Svenska Familj-Jurnalen. 1885. Bd. 24. N 12. S. 356-357. URL
Fors Н. J.G. Wallerius and the laboratory of enlightenment.
Sagamore Beach: Science History Publ., 2006. Р. 3-33.
Fors H. Vetenskap i alkemins gränsland: om J.G. Wallerius wattu-riket //
Svenska Linnésällskapets årsskrift. 1998. Vol. 1996/1997. S. 33-60.
Svedmark E. Några anteckningar om Johan Gottschalk Wallerius
// Geologiska föreningens i Stockholm förhandlingar, Bd. 7.
H. 13. 1885. S. 741-747.
Zenzén N.M. Johan Gottschalk Wallerius and Axel Fredrik Cronstedt
// Swedish men of science: 1650-1950. Stockholm: Almqvist & Wiksell, 1952. P. 92-104.
Zenzén, N.M. Johan Gottschalk Wallerius' självbiografi //
Lycnos Lärdomshistoriska samfundets årsbok 1952. 1953. P. 235-259.
Составитель
И.П. Второв